Eemshaven: het noorden roept

Gunstige geografie, moderne infrastructuur en een innovatieve handelsgeest maken Nederland tot logistieke hotspot van Europa. Traditionele kerngebieden, zoals de Randstad en Noord-Brabant, slibben echter snel dicht. Inmiddels botsen groeiambities daar met hoge grondprijzen, logistieke bottlenecks en een overvol energienet. Niet gek dus dat ondernemers hun blik verruimen naar andere regio’s.

Zo is Eemshaven, in het uiterste noorden, bezig met een transformatie van periferie naar strategische hub. De combinatie van high-end infrastructuur, offshore windparken, multimodale verbindingen en vrijwel onbeperkte ruimte werkt als een magneet op bedrijven die denken in mogelijkheden. Van logistiek tot datacenters en van maakindustrie tot pioniers in de energietransitie: het noorden roept. We verklaren die aantrekkingskracht aan de hand van zes factoren.

Factor 1: Bereikbaarheid

Wie de kaart van Noord-Europa bekijkt, kan de geografische waarde van Eemshaven moeilijk ontgaan. De diepzeehaven ligt direct aan zeeroutes tussen Scandinavië, het Verenigd Koninkrijk en de Baltische staten. De nabijheid van zowel bestaande als geplande windparken op de Noordzee maakt deze locatie ideaal voor de offshore-industrie.

Ook via binnenvaartschepen, goederentreinen, vliegtuigen en vrachtwagens is Eemshaven goed bereikbaar, wat efficiënte leveringen van en naar het Europese achterland mogelijk maakt. De regio is een internationaal knooppunt, zonder de verstikkende drukte van conventionele logistieke hotspots als Eindhoven, Amsterdam en Rotterdam. En minder vertraging betekent hogere productiviteit. 

Iemand die Eemshaven goed kent, is Peter Werkman, die daar in 2022 naartoe verhuisde met zijn bedrijf Hoofcare. Peter legt uit: “Na 113 jaar hoefijzers smeden in de binnenstad van Groningen, groeide de wijk om ons heen. Het werd voor leveranciers en werknemers steeds moeilijker om ons te bereiken, dus gingen we op zoek naar een nieuwe locatie. Ik geef eerlijk toe dat mijn associatie met Eemshaven the middle of nowhere was, maar wat ben ik blij dat we die move gemaakt hebben. Zonder gedoe verzenden en ontvangen we nu containers op vrachtwagens en binnenvaartschepen. En ik rij binnen 25 minuten van het oude centrum van Groningen naar de zaak. In de drie jaar dat we hier zitten heb ik nog nooit een file gezien.”

Ruimte is het grote pluspunt van Eemshaven. Op deze dunbevolkte locatie vind je on-Hollandse expansiemogelijkheden tegen on-Hollandse tarieven. Een bedrijfsverhuizing naar Noord-Groningen kan voelen als een grote stap. ‘Veilige’ ondernemers wachten daarom liever tot het gebied zich verder heeft ontwikkeld. En precies dat creëert een kans voor pioniers die nu de potentie van dit gebied inzien. 

“In de drie jaar dat we hier zitten heb ik nog nooit een file gezien.”

Factor 2: Groene voorsprong

Al ruim een decennium is Noord-Nederland intensief bezig om zich te ontwikkelen tot Europese koploper in groene energie. De aanleg van windparken voor de kust gaat onverminderd door, de energie-infrastructuur verduurzaamt snel en de ontwikkeling van waterstofprojecten is in volle gang. Zo dicht bij de bron van duurzame stroom kunnen bedrijven hun CO2-voetafdruk aanzienlijk verkleinen, of zelfs negatief maken. Met oog op de steeds strengere Europese milieueisen is dat geen onverstandige strategie.

De regio investeert bovendien fors in circulaire economie-initiatieven. Er ontstaat een ecosysteem van partners die bijdragen aan duurzame waardeketens, zoals het hergebruik van biologische reststromen, recycling van turbineonderdelen en de productie van groene waterstof. Robuuste stroomnetwerken en energieopslag geven de elektrificatie van industrie en transport hier een boost die op veel plekken in Europa onbereikbaar is.

Peter Werkman is vooral blij dat hun zware stroomaansluiting binnen no time geregeld was. “We wilden al langer switchen van gas naar inductie, maar onze ovens hebben echt veel stroom nodig. We hielden rekening met een wachttijd, maar onze stroomaanvraag in Eemshaven werd vrijwel direct goedgekeurd.”

Samen met ondernemers die denken in langetermijnoplossingen, profileert Eemshaven zich als energiehaven van de toekomst. Die focus op duurzame energie is niet alleen erg praktisch, maar draagt ook bij aan een groen bedrijfsimago. Dat maakt, tussen de soms moordende concurrentie, een cruciaal verschil bij het aantrekken van klanten en werknemers. 

“We hielden rekening met een wachttijd, maar onze stroomaanvraag in Eemshaven werd vrijwel direct goedgekeurd.”

Factor 3: Menselijk kapitaal

Door een gebrek aan carrièreperspectief had Noord-Nederland lange tijd last van ‘braindrain’: talent dat wegvloeit naar andere delen van het land. Nu de regio Eemshaven in opkomst is voor bedrijven in energie, techniek en logistiek, merken ondernemers een positief effect op professionals vanuit het hele land. 

Voldoende ruimte om te groeien, goede bereikbaarheid en samenwerkingen met universiteiten en hogescholen maakt deze omgeving een vruchtbare bodem voor de toekomst. De combinatie van hoge kwaliteit van leven en lage woonlasten is een aantrekkelijk perspectief voor talent om zich hier voor lange tijd te vestigen.

Peter Werkman beaamt dat de samenwerking met technische opleidingen helpt bij het vinden van geschikte mensen. “We doen projecten met lokale mbo’s en hbo’s. Op dit moment lopen er bijvoorbeeld twee stagiaires in ons bedrijf rond. Ook hier blijft het een uitdaging om voldoende goede mensen te vinden, maar het personeelsdrama is in ieder geval niet zo groot als in de Randstad.” 

Factor 4: Digitale infrastructuur

Naast fysieke connectiviteit, profiteert Eemshaven ook van een sterk ontwikkeld digitaal netwerk. Directe toegang tot trans-Atlantische glasvezelverbindingen en Europese internet-exchanges biedt bedrijven uitzonderlijk betrouwbare toegang tot data. Tel daarbij op de beschikbaarheid van hernieuwbare energie en toegang tot koelwater, en de aantrekkingskracht van deze streek op internationale techbedrijven is verklaard. 

Met de opmars van Cloudopslag en AI-modellen vormt datacentercapaciteit een steeds grotere schakel binnen de Nederlandse digitale economie. De overheid investeert daarom volop in Eemshaven als IT-hub met hoogwaardige, betrouwbare en duurzame breedbandnetwerken. De komst van datacenters van grootverbruikers Google en QTS bevestigt dat de waarde van deze regio als digitale hub in Noord-Europa.

Rondom die technologische kern ontstaan kansen voor toeleveranciers, startups en onderzoeksinstellingen. Dankzij wereldklasse digitale infrastructuur vormt zich een levendig ecosysteem van innovatieve bedrijven. Dat maakt Eemshaven een slimme keus voor ondernemingen met veel geautomatiseerde logistieke processen, zoals distributiecentra. 

Factor 5: Hecht netwerk

Een duidelijk kenmerk van Eemshaven is de sterke Groningse cultuur van samenwerken. Als bedrijf opereer je hier niet geïsoleerd, maar als onderdeel van een hecht netwerk. Ondernemers wisselen kennis, middelen en diensten uit voor een economische omgeving die stabiel en veerkrachtig is.

Zo is binnen de offshore windenergie een lokaal netwerk ontstaan van gespecialiseerde bedrijven die elkaar versterken. Van turbinefabrikanten tot kabelspecialisten en van installatiebedrijven tot onderhoudsexperts: samen vormen ze een keten van complete dienstverlening die internationale projecten aantrekt. 

Voor een gezond ondernemingsklimaat is, behalve een hecht netwerk, ook nieuwe energie van buitenaf nodig. Gelukkig houden startups en scaleups de markt scherp met hun frisse ideeën. Nauwe samenwerking met technische opleidingen uit de omgeving faciliteert daarnaast wetenschappelijk onderzoek naar toekomstige uitdagingen. Eemshaven is allesbehalve een gesloten fort. Juist door continue innovatie, concurrentie en vernieuwende inzichten verstevigt ze haar koploperspositie in de energietransitie. 

Factor 6: Ruim baan voor ondernemers

Groningen heeft zich voor innovatieve ondernemers ontpopt tot een van de aantrekkelijkste provincies van het land. Zo is er het zogeheten ‘fast-track programma’ dat snellere vergunningverlening voor nieuwe initiatieven mogelijk maakt. Het regionale stimuleringsfonds stelt daarnaast subsidies beschikbaar voor bedrijven die bijdragen aan verduurzaming of digitalisering. 

Ook op het gebied van innovatie zitten ze in het noorden niet stil: regionale overheden, kennisinstellingen en bedrijven werken nauw samen met als doel om de lokale economie te versterken. Programma’s ter ondersteuning van huisvesting en bijscholing helpen bijvoorbeeld bij het aantrekken en behouden van gespecialiseerd talent. Dankzij overlappende belangen wordt hier in rap tempo een gunstig zakelijk vestigingsklimaat gecreëerd. Waar ondernemers in grote delen van Nederland gewend zijn om geregeld tegen een bureaucratische muur op te lopen, zullen de open armen van Groningen voelen als de wind in de rug.

Peter Werkman vertelt: “De gemeente en provincie waren erg ondersteunend toen we ons hier vestigden. Het vergunningstraject verliep uiterst soepel en bij onze opening waren een stuk of tien burgemeesters en wethouders aanwezig. Ons als ondernemer in Seaport Eemshaven vestigen voelt echt als een warm bad.”

“Ons als ondernemer in Seaport Eemshaven vestigen voelt echt als een warm bad.”

Conclusie

De ontwikkeling van Eemshaven tot strategische hub is geen toeval. Ongeëvenaarde bereikbaarheid, groene energie, talent, digitale infrastructuur, een hecht netwerk en ondernemersvriendelijk beleid vormen de ingrediënten voor een economie met enorme potentie. 

Terwijl traditionele economische centra worstelen met ruimtegebrek, hoge prijzen en overbelaste netwerken, biedt Eemshaven letterlijk en figuurlijk ruimte om te groeien. Deze regio transformeert zich razendsnel tot kloppend hart van de Nederlandse economie. Ondernemers die nu instappen profiteren daar maximaal van. Zij weten: het noorden roept.